Het toekomstbestendige familiebedrijf: Verrassende inzichten

Career Openers Executive Search bemiddelt regelmatig in posities binnen familiebedrijven. In deze blog delen we graag een aantal verrassende inzichten.

Het belangrijkste kenmerk van een familiebedrijf is natuurlijk dat de familie het bedrijf runt. Maar hoe kan een familiebedrijf succesvol en toekomstbestendig zijn? Is het managen van een succesvolle en professionele organisatie ooit verenigbaar met bij wijze van spreken de ‘verplichting’ om elk nichtje of neefje op zoek naar een baan aan te nemen? Regelmatig zijn er verhalen te lezen over chaos binnen families, overdrachtsperikelen en financiële en strategische crisissen. Binnen een familiebedrijf lopen de spanningen soms hoog op en kunnen vervelende conflicten ontstaan.

Het positieve effect van familiebedrijven

Het is misschien verrassend, maar recent onderzoek suggereert juist dat de participatie van familie positieve effecten kan hebben op organisaties. Uit een onderzoek naar familiebedrijven in Duitsland bleek dat consumenten eerder bereid zijn om merken te vertrouwen als ze geloven dat familie betrokken is bij het management. Ondertussen suggereert onderzoek naar zowel Chinese als Amerikaanse familiebedrijven dat familienormen zoals loyaliteit, samenwerking en continuïteit tussen generaties kunnen leiden tot een hogere productiviteit van managers die uit de familie zijn gekozen.

Veranderende markten en technologieën

Als een familiebedrijf groeit, honderden werknemers krijgt, actief wordt in nieuwe landen en markten en tientallen of honderden miljoenen omzet draait, is het niet langer realistisch om alles binnen de familie te houden. Het inhuren van expertise van buitenaf is noodzakelijk. Maar er is veel ruimte om vorm te geven aan hoe dat gebeurt. Het kan ook een moment zijn voor de familie om een stap opzij te doen. Dit kan hiermee tegelijkertijd een manier zijn om de vaardigheden van familieleden te versterken door in andere organisaties ervaring op te gaan doen.

Het toekomstbestendige familiebedrijf: Eerst een carrière elders opbouwen? 

Het boek Topics in Family Business Governance van Herbert Kormann en Birgit Suberg biedt een aantal relevante inzichten op dit gebied. Volgens Kormann en Suberg is de meest voorkomende reden voor het faillissement van een familiebedrijf ‘inflexibiliteit om aan te passen aan veranderende markten en technologieën’. Deze situaties doen zich voor wanneer familieleden weinig ervaring elders hebben opgedaan en belangrijke trends in de industrie en de maatschappij over het hoofd zien. Net als in andere bedrijven is een bekrompen of eendimensionale CEO een riskante keuze. Onderzoek van Kormann en Suberg suggereert verder dat familieleden die hun hele carrière bij het familiebedrijf doorbrengen zwakkere managementvaardigheden vertonen dan degenen die elders ervaring hebben opgedaan.

Soms is het nodig om families te laten inzien dat het geen of/of keuze hoeft te zijn tussen bij het familiebedrijf te blijven en elders een carrière op te bouwen. Hoewel het moeilijk kan zijn om werk te vinden bij een familiebedrijf van vergelijkbare grootte, vooral als ze je als concurrent zien, hebben corporates er meestal geen probleem mee om managementtalent met een familiebedrijf achtergrond aan te nemen. Er is veel te leren binnen corporate omgevingen.

‘What good looks like’

Een familielid zal binnen een corporate nieuwe tools en technieken oppikken. Daarnaast wordt geleerd om leiding te geven in complexe stakeholdersituaties in plaats van te kunnen bouwen op de familienaam. Een paar jaar bij een topwerkgever geeft de aankomende generatie leiders binnen familiebedrijven de kans om de best practices in de sector te observeren. Maar ook om leiders in het vakgebied te ontmoeten en te leren ‘what good looks like’. Wat stijl betreft, is het een steilere leercurve om te managen binnen een omgeving waar je staat of valt op basis van je eigen prestaties, dan in een omgeving waar in veel gevallen je naam op het product en boven de deur staat.

Jongere generaties mogelijkheden buiten het bedrijf laten verkennen

Externe ervaring geeft familieleden diepere branchekennis, scherpere managementvaardigheden en meer veerkracht. Met dat in gedachten moeten familiebedrijven niet bang zijn om jongere generaties mogelijkheden buiten het bedrijf te laten verkennen en later weer terug te laten komen. Het is goed om niet langer te fixeren op het krijgen van één specifiek familielid op één specifieke positie, maar om de vaardigheden van de familie op de juiste plaatsen in te zetten. ‘Om duurzaam te zijn, mogen de bedrijfsactiviteiten niet afhankelijk zijn van één individu,’ schrijven Kormann en Suberg ‘een organisatie in plaats van een individu moet de basis van het familiebedrijf zijn.’

Career Openers Executive Search heeft veel expertise binnen familiebedrijven. In één van onze recente blogposts New to the family? bespraken we de vaardigheden die nodig zijn om als kandidaat succesvol te zijn binnen het familiebedrijf. In de komende periode zullen we een reeks blogs publiceren over de belangrijkste succesfactoren om uit te blijven blinken als familiebedrijf.